• Data: 2024-08-19 • Autor: Katarzyna Bereda
Mam działkę – pole pod samym lasem. W górę za moją nieruchomością są tylko lasy prywatne, co kilkadziesiąt metrów inny właściciel. Noszę się z zamiarem postawienia na działce domku letniskowego, ale problem jest taki, że na moje pole często zwalają się wysokie drzewa, które wyrosły na działce powyżej. Drzewa są duże, jeśli jedno z nich spadłoby na domek, to szkody byłyby ogromne. Dlatego chciałbym wiedzieć, co o takiej sytuacji mówią przepisy? Z planowaną inwestycją nie mogę się cofnąć 15 m od granicy, bo działka jest za mała. Czy mogę jakoś zmotywować sąsiada do wycięcia zbyt wysokich drzew?
W zakresie zmiany umiejscowienia postawienia domku – z uwagi na metraż nieruchomości gruntowej – niestety nie zrobi Pan nic. Jedyną możliwością w tym zakresie jest:
W zakresie możliwości pierwszej wskazuję, iż zgodnie z treścią art. 144 Kodeksu cywilnego (K.c.): „Właściciel nieruchomości powinien przy wykonywaniu swego prawa powstrzymywać się od działań, które by zakłócały korzystanie z nieruchomości sąsiednich ponad przeciętną miarę, wynikającą ze społeczno-gospodarczego przeznaczenia nieruchomości i stosunków miejscowych.
Zgodnie bowiem ze stanowiskiem ustawodawcy właściciel nieruchomości powinien korzystać z prawa własności, jednak przy tym jest obowiązany powstrzymywać się od działań, które naruszałyby prawo własności innych właścicieli nieruchomości. Z uwagi na powyższe, nadmierne zacienianie, zbyt bliska odległość drzew przy granicy, obawa przed powaleniem i wkraczanie w tym zakresie na nieruchomość sąsiednią – nawet niezawinione, powoduje negatywne konsekwencje i naruszenie Pana prawa własności.
Zgodnie bowiem z treścią art. 222 § 2 K.c.: „Przeciwko osobie, która narusza własność w inny sposób aniżeli przez pozbawienie właściciela faktycznego władztwa nad rzeczą, przysługuje właścicielowi roszczenie o przywrócenie stanu zgodnego z prawem i o zaniechanie naruszeń.
Żądanie zaprzestania naruszeń prawa własności oznacza roszczenie o zaniechanie na przyszłość trwałego lub powtarzającego się wkraczania w sferę cudzego prawa własności. Roszczenie negatoryjne zabezpiecza obowiązek odpowiadający prawu własności polegający na biernym zachowaniu się i przestrzeganiu zakazu naruszania prawa własności. Dlatego też, aby uniknąć następstw powaleń drzew na działkę, może Pan w sporze z sąsiadem powołać się na niniejszą okoliczność i wystosować do niego wezwanie w zakresie porozumienia i uzyskania zgody na wycięcie drzew lub ich przycięcie. W przypadku sporu – pozostaje oczywiście jedynie droga sądowa.
Druga możliwość natomiast jest zagwarantowana przez przepisy ogólne, albowiem w przypadku powalenia drzewa – nawet z uwagi na złe warunki atmosferyczne – sąsiad odpowiada na zasadach ogólnych.
Zgodnie z treścią art. 415 K.c.: „Kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia.
Zgodnie natomiast z treścią art. 361 § 1 K.c.: „Zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła.”.
Artykuł 415 K.c. jest ogólnym przepisem umożliwiającym nałożenie obowiązku naprawienia szkody na podmiot, który wyrządził ją ze swojej winy. Przepis ten stanowi ogólną podstawę odpowiedzialności odszkodowawczej, która może mieć zastosowanie we wszystkich przypadkach, w których szkoda została wyrządzona zawinionym zachowaniem.
Wina w art. 415 K.c. przesądzająca o zarzucalności zachowania sprawczego, bez wątpienia stwarza możliwość uwzględniania okoliczności o charakterze subiektywnym w procesie przypisywania odpowiedzialności za wyrządzoną szkodę. Zgodnie z dualistyczną koncepcją winy, użycie tego pojęcia w art. 415 K.c. uzasadnia ocenę zachowania sprawczego także przez pryzmat kryterium bezprawności (art. 415 K.c., red. Osajda 2020, wyd. 24/B. Lackoroński/M. Raczkowski).
Proszę także zwrócić uwagę na treść art. 361 § 2 K.c.: „W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono”.
Artykuł 361 § 2 K.c. nie jest legalną definicją szkody (Kodeks cywilny nie zawiera takiej definicji), ale dyrektywą wskazującą sposób obliczenia odszkodowania za szkodę majątkową (zasada pełnego odszkodowania). Dyrektywa ta stanowi realizację podstawowego celu odpowiedzialności odszkodowawczej – postawienie poszkodowanego w sytuacji, w której znajdowałby się, gdyby zdarzenie szkodzące nie miało miejsca (restitutio ad integrum).
Dlatego nawet dla celów dowodowych proponuję i tak wezwać sąsiada do zrobienia porządku z drzewami – powołując się na ich częste powalenia i zły stan – w przypadku bowiem ewentualnego powalenia takie wezwanie będzie dla Pana pomocne, iż starał się Pan zapobiec zdarzeniu i zwracał Pan uwagę na zły stan drzew.
Domek letniskowy a drzewo sąsiada
Pan Jan postanowił zbudować domek letniskowy na swojej działce graniczącej z lasem należącym do sąsiada. Pewnego dnia, podczas silnej burzy, jedno z dużych drzew rosnących na działce sąsiada przewróciło się na nowo postawiony domek, powodując poważne uszkodzenia. Pan Jan postanowił dochodzić swoich praw w sądzie, powołując się na art. 415 Kodeksu cywilnego, który mówi, że osoba, która z winy swej wyrządziła szkodę, jest zobowiązana do jej naprawienia. Sąsiad Pana Jana został uznany za odpowiedzialnego za zaniedbanie swoich obowiązków związanych z utrzymaniem drzew w odpowiednim stanie, co doprowadziło do powstania szkody.
Szkody w ogrodzie
Pani Maria posiada działkę uprawną, na której rosną cenne rośliny i kwiaty. Sąsiadujące z jej działką drzewo wielokrotnie przewracało się podczas silnych wiatrów, uszkadzając jej ogród. Pani Maria wielokrotnie prosiła sąsiada o przycięcie drzewa, lecz bez skutku. W końcu, po kolejnej burzy, drzewo przewróciło się i zniszczyło część jej ogrodu oraz płot. Pani Maria zdecydowała się na wniesienie roszczenia na podstawie art. 144 Kodeksu cywilnego, argumentując, że sąsiad nie przestrzegał swoich obowiązków dotyczących zakłócania korzystania z jej nieruchomości ponad przeciętną miarę. Sąd przyznał jej rację, nakazując sąsiadowi naprawienie szkód i przycięcie drzew, aby zapobiec przyszłym incydentom.
Uszkodzony samochód
Pan Tomasz zaparkował swój samochód na działce przylegającej do lasu, który należał do jego sąsiada. Podczas jednej z letnich burz, jedno z drzew przewróciło się i spadło na samochód Pana Tomasza, powodując znaczne uszkodzenia. Pan Tomasz, mając świadomość przepisów prawa cywilnego, skierował sprawę do sądu, powołując się na art. 222 § 2 Kodeksu cywilnego, który mówi o możliwości przywrócenia stanu zgodnego z prawem i zaniechania naruszeń. Sąsiad, mimo wcześniejszych ostrzeżeń o niebezpieczeństwie przewrócenia się drzewa, nie podjął żadnych działań. Sąd nakazał sąsiadowi naprawienie szkód oraz podjęcie odpowiednich działań zapobiegawczych, aby uniknąć podobnych sytuacji w przyszłości.
Odpowiedzialność sąsiada za szkody spowodowane przez powalone drzewo jest jasno określona w przepisach prawa cywilnego. Właściciel nieruchomości ma obowiązek dbać o stan drzew, aby nie zakłócały one korzystania z sąsiednich działek. W przypadku powstania szkody poszkodowany ma prawo dochodzić odszkodowania na podstawie art. 415 i art. 222 § 2 Kodeksu cywilnego.
Skorzystaj z naszych profesjonalnych porad prawnych online oraz usług tworzenia pism, aby skutecznie dochodzić swoich praw w przypadku szkód spowodowanych przez powalone drzewa. Zapewniamy rzetelną i szybką pomoc prawną dostosowaną do Twojej sytuacji. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Katarzyna Bereda
Adwokat, absolwentka Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Szczecińskiego – pracę magisterską napisała z prawa pracy. Podczas studiów odbyła liczne praktyki, zarówno w sądach, jak i w kancelariach adwokackich. Aplikację adwokacką rozpoczęła w 2015 roku. W marcu 2018 roku przystąpiła do egzaminu zawodowego, uzyskując jeden z najlepszych wyników w izbie zielonogórskiej i w konsekwencji kończąc aplikację adwokacką z wyróżnieniem. Specjalizuje się w prawie rodzinnym, cywilnym, zobowiązaniach, prawie spadkowym, prawie gospodarczym i spółkach prawa handlowego.
Zapytaj prawnika
